Học thông qua chơi kiểu Úc

Written By Khanh Do

Khái niệm về học thông qua chơi kiểu Úc (Play-based learning ) giai đoạn những năm đầu đời

Tài liệu khuôn khổ giáo dục những năm đầu đời của Úc [1] khẳng định rằng:

Chơi là một bối cảnh cho việc học:

  • cho phép thể hiện cá tính và sự độc đáo

  • tăng cường các khuynh hướng như óc tò mò và tính sáng tạo

  • tạo điều kiện cho trẻ kết nối những trải nghiệm cũ với sư học hỏi mới

  • hỗ trợ trẻ phát triển những mối quan hệ và các khái niệm.

  • tăng cường cảm giác vui khỏe.

Những lý thuyết về việc chơi (Theories of Play) được phát triển đầu tiên trong thế kỷ thứ mười tám và mười chín đã giải thích về lý do tại sao trẻ em chơi và và cách chơi như thế nào, gồm 4 lý thuyết: lý thuyết năng lượng dư thừa, lý thuyết giải trí, lý thuyết bản năng và lý thuyết tóm lược [2]

- Lý thuyết năng lượng dư thừa (Surplus energy theory): khi một đứa trẻ hoặc động vật không cần phải sử dụng hết năng lượng của mình để có được thức ăn, chỗ ở hoặc kiếm sống thì năng lượng còn lại sẽ được sử dụng để chơi.[3]

- Lý thuyết giải trí (Recreation theory): chơi là một cách để phục hồi từ sự mệt mỏi do công việc khó khăn. Chơi mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể hơn là sự nhàn rỗi. [4]

- Lý thuyết bản năng (Instinct theory): chơi là do di truyền và trẻ sẽ tham gia vào các hành vi và hoạt động theo bản năng. [2]

- Lý thuyết tóm lược (Recapulation theory): Ở thời kì hoang dã, con người phải săn bắt hái lượm để có nguồn thức ăn, những hành vi và hành động trong quá trình săn bắt đó như là leo trèo, đuổi bắt, trốn, vượt chướng ngại vật, lội suối, chiến đấu với cung tên và gậy…được lặp đi lặp lại trong suốt chiều dài lịch sử của loài người. Chính những hoạt động này di truyền lại và tồn tại trong những trò chơi của trẻ. [3]

Cho đến ngày nay, những nhà tâm lý học vẫn tiếp tục phản biện và nghiên cứu về các lý thuyết này. Nhưng cho dù là như thế nào đi nữa, thì việc ham thích chơi đùa luôn sẵn có trong mỗi đứa trẻ. Việc tận dụng động lực sẵn có này để lên một chương trình học chất lượng và phù hợp cho trẻ là nhiệm vụ của những nhà giáo dục cấp mầm non.

Như thế nào để có một chương trình học thông qua chơi chất lượng?

Các nhà giáo dục cấp mầm non cần hiểu rõ học sinh của họ bằng cách:

  • Thu thập thông tin về sở thích, văn hóa, thói quen của trẻ và gia đình trẻ;

  • Quan sát trong quá trình trẻ chơi để nhận biết về khuynh hướng học tập, cá tính và cách chơi của trẻ cùng người khác.

  • Căn cứ vào tất cả các thông tin trên, các nhà giáo dục lập một chương trình gồm những hoạt động và trải nghiệm kèm theo phương pháp dạy học có mục tiêu (intentional teaching) cho từng trẻ hoặc cho một nhóm trẻ có những điểm tương đồng

  • Tiếp tục quan sát, ghi chép, đánh giá, hỗ trợ, điều chỉnh và mở rộng chương trình để ngày càng nâng cao sự phát triển toàn diện cho trẻ.

Những lợi ích của một chương trình học thông qua chơi chất lượng

Học thông qua chơi đóng góp cho mọi yếu tố phát triển:

  • Về phát triển thể chất, học thông qua chơi cho phép trẻ sử dụng cơ thể của chúng theo nhiều cách mới mẻ và thách thức, tốt cho cả vận động thô và vận động tinh, sự nhận biết không gian, cân bằng và phối hợp tay mắt.

  • Về phát triển cảm xúc và xã hội, học thông qua chơi cho trẻ cơ hội học và rèn luyện các kỹ năng xã hội như: luân phiên nhau, chia sẻ với người khác, đàm phán và hợp tác.

  • Về phát triển ngôn ngữ, học thông qua chơi cho phép trẻ học và rèn luyện các kỹ năng của ngôn ngữ biểu đạt và ngôn ngữ tiếp nhận.

  • Về phát triển tư duy, trẻ em được tạo cơ hội để suy nghĩ, ghi nhớ, giải quyết vấn đề, khám phá và sáng tạo.

---------------------------------------------------------------------------------------

Định nghĩa trong khuôn khổ bài viết:

Học thông qua chơi (Play-based learning): Bối cảnh hoc tập mà thông qua đó, trẻ tổ chức và tìm hiểu môi trường xã hội quanh mình khi chúng giao tiếp năng đông với người khác, các vật thể và biểu tượng.

Khuynh hướng (dispositions): những thói quen lâu bền của tư duy và hành động, và xu hướng đáp ứng lại các tình huống theo những cách riêng, ví du như duy trì quan điểm lạc quan, sẵn sàng kiên trì, tư tin tiếp cận những trải nghiệm mới. (Carr, 2001)

Dạy học có mục tiêu (intentional teaching): các nhà giáo dục cân nhắc, có muc đích và có sư suy nghĩ khi ra quyết định và khi hành đông. Dạy học có mục tiêu ngược với dạy học bằng học như vẹt hoặc tiếp tuc theo truyền thống chỉ vì “từ trước đến nay vẫn làm thế”.

Nguồn tham khảo

1. https://www.education.gov.au/early-years-learning-framework-0

2. http://www.earlychildhoodnews.com/earlychildhood/article_view.aspx?ArticleID=618

3. Curtis, H.S. (1916). Education through play. New York: Macmillan.

4. Mitchell, E.D., and B.S. Mason (1948). The theory of play. New York: A.S. Barnes.

5. Tài liệu giảng dạy giáo viên mầm non của trường đại học Swinburne

6. Nguồn hình: https://www.pexels.com/photo/child-in-white-long-sleeve-top-and-dungaree-trousers-playing-with-lego-blocks-3661356/

Khanh Do
Previous

Giai đoạn phát triển của trẻ từ 0 đến 4 tháng tuổi
Next

Sự phát triển toàn diện ở trẻ em